Kinh nghiệm khai thác nguồn thu từ quỹ đất để phát triển KTXH

NGUYỄN VĂN BÁCH
2/14/2016

Làm tốt công tác quy hoạch, dự báo:
Trong điều kiện nguồn vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương và địa phương còn khó khăn, phải biết vận dụng linh hoạt các cơ chế, chính sách và có nhiều cách làm mới, sáng tạo phù hợp với thực tiễn để phát huy tối đa nội lực, nổi bật là chủ trương “Khai thác quỹ đất”, “Nhà nước và nhân dân cùng làm”... để tạo nguồn lực to lớn cho đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội. Chủ động huy động nguồn thu từ quỹ đất để tái đầu tư cho phát triển hạ tầng đô thị và xã hội.
Phương thức đổi đất lấy hạ tầng và lấy quy hoạch nuôi quy hoạch được nên nghiên cứu áp dụng nhuần nhuyễn, từ đó phát triển hạ tầng, thu hút đầu tư trong và ngoài nước, tạo thêm nhiều việc làm mới cho người dân.
Công tác quản lý và sử dụng đất được lập bản đồ số hóa với việc quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết tình hình sử dụng đất. Quy hoạch phải chỉ ra được đâu là đất ở ổn định, khu vực sẽ giải tỏa, khu vực chuẩn bị giải tỏa. Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thuận lợi và hiệu quả khi triển khai theo phương án quy về một đầu mối.
Thực hiện thu hồi đất, giao đất và cho thuê đất để triển khai dự án, chuyển mục đích đất quốc phòng, đất chưa sử dụng để thực hiện dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Từ sự đồng thuận của người dân, các hộ dân thực hiện giải tỏa, di dời và bàn giao mặt bằng đất đai để đầu tư dự án.


Tạo và khai thác quỹ đất hiệu quả
Khai thác hợp lý và hiệu quả nguồn quỹ đất bắt nguồn từ việc đền bù, giải phóng mặt bằng, thực hiện chính sách thu hồi đất đai. Thành phố triển khai nhiều chính sách tài chính đất đai để hỗ trợ hộ giải tỏa, bảo đảm lợi ích và sự hài hòa về các quyền lợi giữa người dân với chính quyền như: Chính sách thưởng tiến độ bàn giao mặt bằng đối với những hộ giải tỏa chấp hành bàn giao mặt bằng đúng thời gian quy định, chính sách hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất, chính sách đối với công tác tái định cư…
Trong giải tỏa đền bù, hộ giải tỏa có nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ, đời sống cao hơn. Mọi vấn đề liên quan đến đền bù, giải tỏa, bố trí tái định cư đều có sự tham gia trực tiếp của chính quyền địa phương từ lúc bắt đầu cho đến khi kết thúc dự án. Kinh nghiệm là thực hiện tốt chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, huy động tiềm năng, nội lực sẵn có trong cộng đồng vào xây dựng và phát triển; nhất quán trong thực hiện các cơ chế, chính sách, thu hút đầu tư, khai thác tối đa các nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực tài chính đất đai, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.
Tập trung ưu tiên các biện pháp và phân bổ nguồn lực để bố trí kịp thời đất tái định cư cho các hộ giải tỏa, nhanh chóng giải phóng mặt bằng để triển khai các dự án; chú trọng đầu tư và phát triển dịch vụ, tạo điều kiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế vững chắc theo hướng dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp. Đối với công tác thu hồi, đền bù giải tỏa, khi thực hiện quy hoạch giải tỏa thường có ngay phương án tái định cư trên cơ sở giải tỏa ở đâu, bố trí tái định cư ở đó.
Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất công khai, minh bạch; đất chuyển mục đích sử dụng được công khai đấu giá thu tiền sử dụng đất trên cơ sở quản lý chặt chẽ đất tái định cư đối với các lô, thửa đất sinh lợi cao...
Việc tách thửa căn cứ theo quy định hạn mức sử dụng đất. Tách thửa xem xét theo nhu cầu và điều kiện thực tế của người dân, nhưng linh hoạt và không để xảy ra tình trạng tách thửa quá nhỏ gây nên tình trạng xây dựng nhà ở siêu mỏng, siêu méo; ngăn chặn tình trạng tách thửa để trục lợi về chính sách đền bù giải tỏa.
Cụ thể thực hiện giải pháp ngắn hạn, trung hạn và trước mắt:
- Lập quy hoạch và triển khai quy hoạch làm đòn bẩy
Trên cơ sở quy hoạch, thành phố thực hiện chủ trương sử dụng tài nguyên đất như một nguồn lực tài chính cho phát triển hạ tầng đô thị. Đồng thời, thành phố quản lý chặt chẽ chất lượng đồ án quy hoạch nhằm nâng cao giá trị tài nguyên đất, bảo đảm sự hài hòa phần giá trị tăng thêm của đất đai gắn với hạ tầng đầu tư mới.
Tập trung rà soát đồ án quy hoạch; hủy bỏ, thu hồi, điều chỉnh đồ án không phù hợp.
- Nhà nước và nhân dân cùng làm
Chủ trương khai thác quỹ đất hiệu quả là lòng dân và vai trò của người đứng đầu. Thực hiện công bố các quyết định về chính sách, chủ trương đền bù giải tỏa mặt bằng, bố trí tái định cư. Đền bù, giải tỏa theo quyết định nào thì giá đất tái định cư theo quyết định đó, để khi thực hiện dự án không tạo nên những khác biệt khiến người dân thắc mắc. Một số trường hợp áp giá chưa chính xác, làm không đến nơi đến chốn, Tổ chức thực hiện bồi thường, GPMB nên kịp thời tiếp xúc trực tiếp với dân, lắng nghe, giải đáp khúc mắc cho người dân. Ngoài ra, các tổ chức chính trị phối hợp cùng xuống cơ sở để làm công tác dân vận, hòa giải,... đã làm cho dân tin tưởng, hiểu được chính sách.
Một kinh nghiệm khác trong khai thác quỹ đất là áp dụng phương thức đấu thầu đất đối với các khu đất dự kiến xây dựng theo quy hoạch, cùng với phương thức thanh toán đầu kỳ với giá chiết khấu (giảm giá) 10%. Theo đó, thu hút được một lượng vốn lớn đầu tư vào cơ sở hạ tầng, thúc đẩy thu hút đầu tư và tăng nguồn thu.
Giải quyết cấp quyền sử dụng đất bỏ phân cấp cho quận/huyện mà tập trung về tỉnh do Sở Tài nguyên và Môi trường quản lý, quản lý tập trung các đầu mối thủ tục giấy tờ, trong khi thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tất cả các đối tượng.

Xem thêm