Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu giá quyền sử dụng đất cấp huyện có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển đô thị, tạo nguồn thu cho ngân sách địa phương bằng chính nội lực. Thông qua đấu giá nhằm nâng cao giá trị sử dụng đất góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Đất đai trở thành tư liệu sản xuất không thể thay thế. Khai thác tiềm năng đất đai có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng nhưng đất đai chỉ có thể phát huy được tiềm năng vốn có đó của mình nếu như con người tác động tích cực và sử dụng có hiệu quả.Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu giá QSD đất cần cụ thể hóa các chính sách và văn bản liên quan đến đất đai và tài sản. Nhận định, đánh giá khách quan thực trạng sử dụng đất dựa trên một số khu quy hoạch khu dân cư trên địa bàn. Từ đó đưa ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác đấu giá quyền sử dụng đất.
Hiệu quả về kinh tế: Đấu giá quyền sử dụng đất là nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước, tạo vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; tạo cơ sở cho sự phát triển thị trường bất động sản; làm cơ sở, căn cứ để điều chỉnh giá đất của Nhà nước sát với giá thị trường,
Hiệu quả về xã hội: đấu giá quyền sử dụng đất là hình thức thực hiện chính sách “ đổi đất lấy cơ sở hạ tầng” của Đảng và Nhà nước ta quan tâm tạo điều kiện thực hiện; ngoài việc phát huy hiệu quả tối đa nguồn thu từ đất thì việc đấu giá quyền sử dụng đất đã nâng cao giá trị quyền sử dụng đất; tạo nguồn thu hỗ trợ cho sự phát triển các lĩnh vực giáo dục, y tế tại các địa phương.
Hiệu quả trong công tác quản lý và sử dụng đất đai: Đất đai là loại hàng hóa đặc biệt với những đặc điểm đặc thù đã tham gia vào thị trường bất động sản và được khai thác triệt để tiềm năng giá trị, tạo nguồn thu phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, có thể thực hiện công tác giao đất và cấp GCNQSDĐ được nhanh chóng và dễ dàng, thủ tục hành chính đơn giản. Từ công tác đấu giá quyền sử dụng đất sẽ dần xoá bỏ cơ chế "xin, cho" về đất đai , tạo điều kiện thuận lợi để đất đai được sử dụng hiệu quả, tiết kiệm và đúng pháp luật.
Hiện nay việc quản lý đất đai nói chung và đấu giá QSD đất nói riêng có nhiều thuận lợi. Nhà nước phải chi ngân sách hàng năm cho việc lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm để bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đào tạo cán bộ, công chức, viên chức trong lĩnh vực quản lý đất đai để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ nhằm đáp yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Thủ tục hành chính ngày cáng xuyên suốt từ đó công tác quản lý Nhà nước về đất đai càng ngày càng ổn định. Tất nhiên những tranh chấp tồn tại vẫn tiếp tục còn phải giải quyết
Quá trình thực hiện công tác đấu giá QSD đất vòn một số khó khăn như thiếu nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật; nhiều nơi chưa có quy hoạch chi tiết tại trung tâm xã; việc xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất còn vướng mắc.
Theo quy định của Thông tư 02/2015/TT-BTC thì thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm tại điều 5 Thông tư 48/2012/TT-BTC được quy định UBND cấp tỉnh quyết định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất trên cơ sở trình của Sở Tài chính.
Theo quy định của Điều 9 Thông tư liên tịch 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP thì: “Căn cứ quyết định đấu giá quyền sử dụng đất, Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức thực hiện việc xác định giá khởi điểm của thửa đất đấu giá... trình UBND cấp tỉnh thực hiện phê duyệt giá khởi điểm của thửa đất đấu giá”.
Với sự vênh nhau này thì việc xác định giá khởi điểm trong đấu giá quyền sử dụng đất sẽ gây khó khăn cho quá trình tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất. Mặt khác, ngày 08/6/2015, Bộ Tài chính vừa ban hành Văn bản số 7519/BTC-QLCS về việc xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất đã nêu rõ: Việc xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 thực hiện thống nhất theo Thông tư số 02/2015/TT-BTC.
Công tác đấu giá quyền sử dụng đất còn tiềm ẩn một số nguy cơ cần phải lường trước có biện pháp xử lý. Công tác tổ chức không hạn chế số người tham dự phiên đấu giá gây nên tình trạng số lượng người đi tham dự phiên đấu giá lớn. Một bộ phận người tham gia đấu giá có đất tại khu vực đăng ký đấu giá, trong quá trình đấu giá đẩy giá lên thật cao so với mặt bằng giá tại khu vực để trục lợi sau đó không nộp tiền trúng đấu giá, chấp nhận mất tiền đặt cọc. Trình tự, thủ tục thực hiện công tác đấu giá QSD đất do mang tính đặc thù nên còn chậm, chưa đáp ứng được thực tiễn. Có những khu đất đã đưa vào kế hoạch sử dụng đất cho việc đấu giá, do chờ thủ tục lâu, đặc biệt là việc đầu tư cơ sở hạ tầng nhân dân tiếp tục lấn chiếm, tạm sử dụng… gây rất nhiều khó khăn cho quá trình quản lý, thực hiện. Tthiếu các quy định về xây dựng đối với các khu vực đấu giá quyền sử dụng đất đã gây nên tình trạng diện tích thửa đất đấu giá thì lớn nhưng các thửa đất thực hiện việc xây dựng các công trình theo quy hoạch thì thấp. Hiện tượng đầu cơ đất trong đấu giá quyền sử dụng đất khiến cho công tác đấu giá quyền sử dụng đất trở thành nơi để đẩy giá đất lên cao để thu lợi cho một bộ phận dân cư trong xã hội.
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu giá QSD đất:
- Quy hoạch và xây dựng quỹ đất đa dạng và thực hiện công bố các quy hoạch; kịp thời đầu tư cơ sở hạ tầng ở các khu quy hoạch trên địa bàn; dùng tiền sử dụng đất quay lại đầu tư hạ tầng.
- Chia lô phù hợp với túi tiền người có thu nhập trung bình với diện tích từ 80-150m2, giá nhiều lô từ 1-3 triệu đồng/m2nên phù hợp với nhiều người dân có nhu cầu mua đất. Bên cạnh đó, việc định giá khởi điểm sát với giá thị trường.
- Công khai, minh bạch trình tự, thủ tục đăng ký mua hồ sơ, thông tin về các thửa đất... để người dân tìm hiểu và đưa ra quyết định giúp tổ chức thành công các phiên đấu giá đất.
- Đối với các dự án, công trình trung hạn cần tiến hành chỉnh trang đô thị để nâng cao hiệu quả sử dụng đất, qua đó có thể thiết lập được hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ. Tạo được sự liên kết của hạ tầng giữa các khu vực khác nhau, từ đó nâng cao được giá trị quyền sử dụng đất. Kiểm kê đầy đủ diện tích các loại đất, lập quy hoạch chi tiết đến từng xã, xác định cụ thể quỹ đất để lập dự án khi có nhu cầu.
- Các quy trình của đấu giá QSD đất cần được sử lý nhanh, đặc biệt là khâu quy hoạch vì đây là yếu tố quan trọng, và là công đoạn mở đầu để triển khai dự án.
- Quy định chi tiết việc xây dựng công trình trên đất đấu giá đối với các lô đất tham gia đấu giá tại khu vực quy hoạch như là một trong những nghĩa vụ đối với người trúng đấu giá quyền sử dụng đất và được thể hiện trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Với nhưng hiệu quả mang lại cho kinh tế, xã hội và công tác quản lý đất đai, cần tiếp tục tìm các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác đấu giá QSD đât trong thời gian tới.Tham khảo: Quy định về tiền trúng đấu giá quyền SDĐ theo hình thức giao đất.